सध्या, सर्वात सामान्य हायड्रोजन स्टोरेज तंत्रज्ञानामध्ये उच्च-दाब वायू संचयन, क्रायोजेनिक द्रव संचयन आणि घन-स्थिती साठवण यांचा समावेश होतो. यापैकी, कमी किमतीत, जलद हायड्रोजन इंधन भरणे, कमी ऊर्जा वापर आणि साधी रचना यामुळे उच्च-दाब वायू संचयन हे सर्वात परिपक्व तंत्रज्ञान म्हणून उदयास आले आहे, ज्यामुळे ते प्राधान्यकृत हायड्रोजन साठवण तंत्रज्ञान बनले आहे.
चार प्रकारचे हायड्रोजन स्टोरेज टाक्या:
अंतर्गत लाइनरशिवाय उदयोन्मुख प्रकार V पूर्ण संमिश्र टाक्यांव्यतिरिक्त, चार प्रकारच्या हायड्रोजन साठवण टाक्या बाजारात दाखल झाल्या आहेत:
1. Type I ऑल-मेटल टाक्या: या टाक्या 17.5 ते 20 MPa पर्यंतच्या कामाच्या दाबांवर कमी खर्चासह मोठ्या क्षमतेची ऑफर देतात. ते सीएनजी (संकुचित नैसर्गिक वायू) ट्रक आणि बसेससाठी मर्यादित प्रमाणात वापरले जातात.
2. प्रकार II मेटल-लाइन असलेल्या संमिश्र टाक्या: या टाक्या मेटल लाइनर (सामान्यत: स्टील) आणि हूप दिशेने जखमेच्या संमिश्र सामग्रीसह एकत्र करतात. ते 26 ते 30 MPa मधील कामकाजाच्या दाबांवर मध्यम खर्चासह तुलनेने मोठी क्षमता प्रदान करतात. ते सीएनजी वाहन अनुप्रयोगांसाठी मोठ्या प्रमाणावर वापरले जातात.
3.प्रकार III सर्व-संमिश्र टाक्या: या टाक्यांमध्ये 30 ते 70 MPa मधील कामाच्या दाबाने कमी क्षमता असते, ज्यामध्ये मेटल लाइनर (स्टील/ॲल्युमिनियम) आणि जास्त खर्च येतो. त्यांना हलक्या वजनाच्या हायड्रोजन इंधन सेल वाहनांमध्ये अनुप्रयोग आढळतात.
4.प्रकार IV प्लॅस्टिक-लाइन असलेल्या संमिश्र टाक्या: या टाक्या 30 ते 70 MPa मधील कामाच्या दाबावर कमी क्षमतेची ऑफर देतात, ज्यामध्ये पॉलिमाइड (PA6), उच्च-घनता पॉलीथिलीन (HDPE), आणि पॉलिस्टर प्लास्टिक (PET) सारख्या सामग्रीपासून बनवलेल्या लाइनर असतात. .
प्रकार IV हायड्रोजन स्टोरेज टँकचे फायदे:
सध्या, जागतिक बाजारपेठेत टाइप IV टाक्या मोठ्या प्रमाणावर वापरल्या जातात, तर टाइप III टाक्या अजूनही व्यावसायिक हायड्रोजन स्टोरेज मार्केटमध्ये वर्चस्व गाजवतात.
हे सर्वज्ञात आहे की जेव्हा हायड्रोजनचा दाब 30 MPa पेक्षा जास्त असतो, तेव्हा अपरिवर्तनीय हायड्रोजन भंग होऊ शकते, ज्यामुळे मेटल लाइनरला गंज येते आणि परिणामी क्रॅक आणि फ्रॅक्चर होतात. या परिस्थितीमुळे हायड्रोजन गळती आणि त्यानंतरचा स्फोट होऊ शकतो.
याव्यतिरिक्त, विंडिंग लेयरमधील ॲल्युमिनियम धातू आणि कार्बन फायबरमध्ये संभाव्य फरक आहे, ज्यामुळे ॲल्युमिनियम लाइनर आणि कार्बन फायबर विंडिंग यांच्यात थेट संपर्क गंजण्याची शक्यता असते. हे टाळण्यासाठी, संशोधकांनी लाइनर आणि विंडिंग लेयरमध्ये डिस्चार्ज गंज थर जोडला आहे. तथापि, यामुळे हायड्रोजन साठवण टाक्यांचे एकूण वजन वाढते, ज्यामुळे लॉजिस्टिक अडचणी आणि खर्च वाढतात.
सुरक्षित हायड्रोजन वाहतूक: एक प्राधान्य:
प्रकार III टँकच्या तुलनेत, प्रकार IV हायड्रोजन साठवण टाक्या सुरक्षिततेच्या दृष्टीने महत्त्वपूर्ण फायदे देतात. प्रथम, प्रकार IV टाक्या पॉलिमाइड (PA6), उच्च-घनता पॉलीथिलीन (HDPE), आणि पॉलिस्टर प्लास्टिक (PET) सारख्या संमिश्र सामग्रीपासून बनलेल्या नॉन-मेटलिक लाइनरचा वापर करतात. पॉलिमाइड (PA6) उत्कृष्ट तन्य शक्ती, प्रभाव प्रतिकार आणि उच्च वितळण्याचे तापमान (220℃ पर्यंत) देते. उच्च घनता पॉलीथिलीन (HDPE) उत्कृष्ट उष्णता प्रतिरोध, पर्यावरणीय ताण क्रॅक प्रतिरोध, कणखरपणा आणि प्रभाव प्रतिरोध दर्शवते. या प्लॅस्टिकच्या संमिश्र सामग्रीच्या मजबुतीकरणासह, प्रकार IV टाक्या हायड्रोजन भ्रूण आणि गंज यांना उत्कृष्ट प्रतिकार दर्शवतात, परिणामी सेवा आयुष्य वाढवते आणि सुरक्षितता वाढते. दुसरे म्हणजे, प्लॅस्टिकच्या संमिश्र सामग्रीच्या हलक्या वजनामुळे टाक्यांचे वजन कमी होते, परिणामी कमी लॉजिस्टिक खर्च होतो.
निष्कर्ष:
प्रकार IV हायड्रोजन स्टोरेज टँकमध्ये मिश्रित पदार्थांचे एकत्रीकरण सुरक्षा आणि कार्यप्रदर्शन वाढविण्यासाठी महत्त्वपूर्ण प्रगती दर्शवते. पॉलिमाइड (PA6), हाय-डेन्सिटी पॉलीथिलीन (HDPE) आणि पॉलिस्टर प्लास्टिक (PET) यांसारख्या नॉन-मेटलिक लाइनरचा अवलंब केल्याने हायड्रोजन भ्रष्टता आणि गंज यांना सुधारित प्रतिकार होतो. शिवाय, या प्लास्टिक संमिश्र सामग्रीची हलकी वैशिष्ट्ये वजन कमी आणि कमी लॉजिस्टिक खर्चात योगदान देतात. टाईप IV टँकचा बाजारपेठेत मोठ्या प्रमाणावर वापर होत असल्याने आणि टाईप III टँक वरचढ राहतात, हायड्रोजन साठवण तंत्रज्ञानाचा सतत विकास हा स्वच्छ उर्जा स्त्रोत म्हणून हायड्रोजनची पूर्ण क्षमता ओळखण्यासाठी महत्त्वपूर्ण आहे.
पोस्ट वेळ: नोव्हेंबर-17-2023